ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ଚରମ ସୀମାରେ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଜମ୍ମୁ ଓ କଶ୍ମୀରର ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ୨୬ ଜଣ ନିରୀହ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବାରୁ ଭାରତରେ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ କ୍ଷୋଭ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସ୍ବରୂପ ଭାରତ ସରକାର ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ସହ ପାକିସ୍ତାନୀ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଭିସା ବନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧର କାରଣ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ମାମଲା ଉଠାଇବାକୁ ଧମକ ଦେଇଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସାରା ବିଶ୍ୱର ନଜର ଏବେ ଉଭୟ ଦେଶର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ରହିଛି।

ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା (AI) ଟୁଲ୍ସ ଯେପରି ଚାଟଜିପିଟି (ChatGPT) ଓ ଚାଇନାର ଡିପସିକ (DeepSeek) ଠାରୁ ପଚରା ଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନରେ ମିଳିଥିବା ଉତ୍ତର ଆଲୋଚନାର ବିଷୟ ହୋଇଛି। ଚାଟଜିପିଟି କହିଛି, ବର୍ତ୍ତମାନର ଉତ୍ତେଜନା ଗମ୍ଭୀର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧର ସମ୍ଭାବନା କମ। ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମୁଦାୟର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଓ ଉଭୟ ଦେଶର ପୂର୍ବ ଅନୁଭବକୁ ଦେଖିଲେ କୂଟନୈତିକ ସମାଧାନକୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ମିଳିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ସେହିପରି ଡିପସିକ ମଧ୍ୟ ସମାନ ମତ ଦେଇ କହିଛି, ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧର ଆଶଙ୍କା ବର୍ତ୍ତମାନ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ସୀମାରେ ଉତ୍ତେଜନା ଓ ସାମରିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିପାରେ।

ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତ ଅନୁଯାୟୀ, ଯୁଦ୍ଧର ସମ୍ଭାବନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡନ କରାଯାଉ ନାହିଁ। ପୂର୍ବତନ ଭାରତୀୟ କୂଟନୀତିଜ୍ଞ କେ.ପି. ଫାବିଆନ କହିଛନ୍ତି, ପରିସ୍ଥିତି ଗମ୍ଭୀର ଓ ଯୁଦ୍ଧର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ନିଜ ପକ୍ଷରୁ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଖାଓାଜା ଆସିଫ କହିଛନ୍ତି, ଯଦି ଭାରତ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ କରେ, ତେବେ ଆମେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପାକିସ୍ତାନୀ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାରର ଧମକ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଜଟିଳ କରିଛି।

ସୈନ୍ୟ ଶକ୍ତି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ଅପେକ୍ଷା ଅନେକ ଆଗରେ ରହିଛି। ଗ୍ଲୋବାଲ ଫାୟାରପାୱାର ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ୨୦୨୫ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନରେ ଥିବାବେଳେ ପାକିସ୍ତାନ ୧୨ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ଭାରତରେ ୧୪.୫୫ ଲକ୍ଷ ସକ୍ରିୟ ସୈନିକ, ୨,୨୨୯ ବିମାନ, ଓ ୧୫୦ ଯୁଦ୍ଧପୋତ ଥିବାବେଳେ ପାକିସ୍ତାନରେ ୬.୫୪ ଲକ୍ଷ ସୈନିକ ଓ ୧,୩୯୯ ବିମାନ ରହିଛି। ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ଜିଡିପି ପାକିସ୍ତାନ ଅପେକ୍ଷା ୧୦ ଗୁଣ ଅଧିକ, ଯାହା ଦୀର୍ଘ ଯୁଦ୍ଧରେ ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

ତେବେ, ୧୯୯୩ରେ ସିଆଇଏ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତର ସାମରିକ ଶକ୍ତି ସହ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେଲେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିପାରେ। ଏହା ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ପାଇଁ ବିପଦଜନକ ହୋଇପାରେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମୁଦାୟ ଯେପରି ଆମେରିକା, ରୁଷିଆ, ଓ ସାଉଦି ଆରବ ପରି ଦେଶମାନେ ଏହି ଘଟଣାରେ ଭାରତ ପ୍ରତି ସମବେଦନା ଜଣାଇଛନ୍ତି, ଯାହା ଭାରତକୁ କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରୁଛି।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ କଡ଼ା ବୟାନ ଓ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଯୁଦ୍ଧାଭ୍ୟାସ ପାକିସ୍ତାନରେ ଆତଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ତାଙ୍କ ବିହାର ରାଲିରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ କଳ୍ପନାତୀତ ଶାସ୍ତି ବୟାନ ପାକିସ୍ତାନର ଅନେକ ସହରକୁ ହାଇ ଆଲର୍ଟରେ ରଖିଛି। କିନ୍ତୁ, AI ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତ ଅନୁଯାୟୀ, ଉଭୟ ଦେଶ କୂଟନୈତିକ ମାର୍ଗ ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ। ଏହି ପରିସ୍ଥିତି କେଉଁ ଦିଗରେ ଗତି କରୁଛି, ତାହା ଉଭୟ ଦେଶର ନେତୃତ୍ୱ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚାପ ଉପରେ ର୍ନିଭର କରୁଛି। ତେବେ, ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ଓ ସ୍ଥିରତାର ଆହ୍ବାନ ଜୋର ଧରୁଛି