October 14, 2025

ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ

1 min read

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଇ ଗତି କରିବାକୁ ଯାଉଛି। ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟବହୃତ ୟୁନିଫାଏଡ ପେମେଣ୍ଟ୍ସ ଇଣ୍ଟରଫେସ (UPI) ପେମେଣ୍ଟ କରିବାର ପଦ୍ଧତିକୁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଛି। ପେମେଣ୍ଟ କରିବା ସମୟରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଆଉ ୪ କିମ୍ବା ୬ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ PIN ମନେ ରଖିବାକୁ ଏବଂ ପଡିବ ନାହିଁ। ଇକୋନୋମିକ ଟାଇମ୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଅକ୍ଟୋବର ୮ରୁ, ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ମୁହଁ (ଫେସ ଅନଲକ୍‌) ଏବଂ ଫିଙ୍ଗରଫ୍ରିଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରି UPI ପେମେଣ୍ଟକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିପାରିବେ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ କେବଳ ପେମେଣ୍ଟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଦ୍ରୁତ ଏବଂ ସହଜ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ଏହାକୁ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବ।

ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ ଯାତ୍ରାରେ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ହେବ, ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣଙ୍କ ପରିଚୟ ଆପଣଙ୍କର ପାସୱାର୍ଡ ହୋଇଯିବ। UPI ନେଟୱାର୍କ ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା ନ୍ୟାସନାଲ ପେମେଣ୍ଟ୍ସ କର୍ପୋରେସନ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (NPCI) ମୁମ୍ବାଇରେ ଚାଲିଥିବା ଗ୍ଲୋବାଲ ଫିନଟେକ ଫେଷ୍ଟିଭାଲରେ ଏହି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛି। NPCI ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇନାହିଁ।

ଏହି ନୂତନ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଅନନ୍ୟ ପରିଚୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଆଧାର ଉପରେ ଆଧାରିତ ହେବ। ଏକ ସୂତ୍ର ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଉପଭୋକ୍ତା ପେମେଣ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ନିଜର ମୁହଁ କିମ୍ବା ଫିଙ୍ଗରପ୍ରିଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଆଧାର ସହିତ ସଂରକ୍ଷିତ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ତଥ୍ୟ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଯାଞ୍ଚ କରାଯିବ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କେବଳ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଯାହାର ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଏବଂ UPI ID ତାଙ୍କ ଆଧାର କାର୍ଡ ସହିତ ଲିଙ୍କ ହୋଇଛି ସେ ପେମେଣ୍ଟକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିପାରିବେ।

ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରଳ ହେବ। ପେମେଣ୍ଟ କରିବା ସମୟରେ, ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କୁ PIN ପ୍ରବେଶ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଚୟନ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏହା ତା’ପରେ ଫୋନର କ୍ୟାମେରା କିମ୍ବା ଟିପଚିହ୍ନ ସ୍କାନରକୁ ସକ୍ରିୟ କରିବ। ସଫଳ ସ୍କାନ ପରେ, ତଥ୍ୟକୁ ଯାଞ୍ଚ ପାଇଁ ଆଧାର ସର୍ଭରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ପଠାଯିବ, ଏବଂ ଯାଞ୍ଚ ପରେ, ପେମେଣ୍ଟ ତୁରନ୍ତ ସଫଳ ହେବ। ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କିଛି ସେକେଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ସମାପ୍ତ ହେବ, ଯାହା ପେମେଣ୍ଟ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ସୁଗମ ଏବଂ ଅସୁବିଧାମୁକ୍ତ କରିବ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହେବ ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କର PIN ମନେ ରଖିବାରେ ଅସୁବିଧା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ଯେଉଁମାନେ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅଧିକ ସତର୍କ।

UPI ରେ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ପ୍ରମାଣୀକରଣକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ହଠାତ ନିଆଯାଇନାହିଁ। ଏହା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI) ଦ୍ୱାରା ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ସାମ୍ପ୍ରତିକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀର ଏକ ସିଧାସଳଖ ଫଳାଫଳ। RBI ପେମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମରେ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ନବସୃଜନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ବିକଳ୍ପ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟକୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାରକାରୀ-ଅନୁକୂଳ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା, ଅଧିକ ଗ୍ରହଣକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା।