November 5, 2025

କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅଷ୍ଟମ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବେତନ ଆୟୋଗ

1 min read

ଆୟୋଗର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ (Terms of Reference) କଣ?
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦରମା ସ୍କେଲ୍, ଭତ୍ତା (Allowances), ଅବସରକାଳୀନ ସୁବିଧା ଏବଂ ସେବା ନିୟମଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷା କରିବା ହେଉଛି ଏହି ଆୟୋଗର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ।

ବିଶେଷ କରି ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ବାସ୍ତବତା ଏବଂ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ସରକାରୀ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରି ଏହି ଆୟୋଗ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ।

ଦରମା ବୃଦ୍ଧି କେବେ ଲାଗୁ ହେବ?
ପୂର୍ବରୁ ୭ମ ବେତନ ଆୟୋଗ ଜାନୁଆରୀ ୧, ୨୦୧୬ରୁ ଲାଗୁ ହୋଇଥିଲା। ସେହି ୧୦ ବର୍ଷିଆ ଢାଞ୍ଚା ଅନୁଯାୟୀ, ୮ମ ବେତନ ଆୟୋଗର ସଂଶୋଧିତ ଦରମା ଓ ପେନ୍‌ସନ୍ ଜାନୁଆରୀ ୧, ୨୦୨୬ରୁ ଲାଗୁ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି।

ଆୟୋଗକୁ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ କରି ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮ ମାସ ସମୟ ଦିଆଯାଇଛି। ତେଣୁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଘୋଷଣା ୨୦୨୫ ଶେଷ ଆଡ଼କୁ ଆସିବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି।

ଦରମା କେତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ?
ବେତନ ବୃଦ୍ଧିର ମୁଖ୍ୟ ଆଧାର ହେଉଛି “ଫିଟମେଣ୍ଟ ଫ୍ୟାକ୍ଟର୍” (Fitment Factor)। ୭ମ CPC ରେ ଏହି ଗୁଣକ ୨.୫୭ ଥିଲା।

ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖି ୮ମ CPC ରେ ଏହା ୨.୮ରୁ ୩.୦ ମଧ୍ୟରେ ରହିପାରେ। ମୌଳିକ ବେତନ (Basic Pay) ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରକୃତ ଦରମା ବୃଦ୍ଧି ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା (DA) ଏବଂ ଘରଭଡ଼ା ଭତ୍ତା (HRA) ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ।

କିଏ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଓ କିଏ ବାଦ୍ ପଡିବେ?
ଏହି ଆୟୋଗ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବେସାମରିକ କର୍ମଚାରୀ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା କର୍ମଚାରୀ, କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପେନ୍‌ସନ୍‌ଭୋଗୀଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବ।

ଯଦିଓ ୬୯ ଲକ୍ଷ ପେନ୍‌ସନ୍‌ଭୋଗୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଲାଭ ପାଇବେ କି ନାହିଁ ସେ ନେଇ ଆଶଙ୍କା ରହିଛି, ତେବେ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀରେ ପେନ୍‌ସନ୍ ଏବଂ ଅବସରକାଳୀନ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି।

ଏହା ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ପରୀକ୍ଷା କାହିଁକି?
କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ ଦରମା ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ, ଯାହା ସରକାରଙ୍କ ଜନସାଧାରଣ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି (Public Finances) ଉପରେ ଅଧିକ ଚାପ ପକାଇଥାଏ।

ବେତନ ବୃଦ୍ଧି ଯେପରି ସରକାରଙ୍କ ବିକାଶମୂଳକ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ ନକରେ, ତାହା ଦେଖିବାକୁ କମିଶନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।